Arkaik Dönem
Höyükteki en son yerleşme Arkaik Dönem’de olmuştur. MÖ 7. yy’nin sonuna MÖ 6. yy’nin ilk yarısına tarihlenen bu dönem kalıntıların iki evreli olduğu tespit edilmiştir.
Höyüğün tepe düzlüğünün kuzeyinde yapılan kazılarda Arkaik Dönem’in I.1b evresine ait kuzeydoğu–güneybatı doğrultusunda olan iki mekan (M–1, M-7), bu mekanların arasında bir sokak ile mekanların kuzeydoğusunda yıkıntılar açığa çıkartılmıştır. Mekanlardan daha iyi korunmuş olan M-1 mekanının giriş kısmı güneyde yer almaktadır. M-7 mekanının ise şimdilik sadece doğu kısmı açığa çıkartılmıştır. Erken evrenin sonunda meydana gelen deprem sonucunda mekanların duvarlarının yapıların içine doğru eğim yaptığı, M-7 mekanının doğu duvarının ise büyük bir kısmının mekanın içine yıkıldığı tespit edilmiştir. Mekanların içinde yapılan kazılarda çok az miktarda buluntu; mekanlar arasında yer alan sokakta yapılan kazılarda ise çok miktarda seramik kap ve daha az sayıda diğer buluntu gruplarına ait örnekler ele geçmiştir. Söz konusu bu bulgular, deprem sonrasında yerleşim sakinlerinin yapıların içine girerek kullanabilecek eşyaları aldıklarını, kullanılmayacak durumda olan eşyaları ise yapıların arasında yer alan sokaklara attıklarını göstermektedir. İki mekan ve sokakta açığa çıkartılan seramik kap parçaları Arkaik Dönem yerleşimin erken evresini tarihlenmesi bakımından çok önemlidir. Kap parçaları içinde Black on Red Pottery ve Red Bichrome Pottery grubuna ait çömlekler, White Bichrome Pottery grubuna ait çanaklar, dinoslar ve çömlekler, Monochrome Pottery grubundan çanaklar ve çömlekler ile Lidya kökenli Streaked Ware ve Marbling Ware gruplarına ait kapalı ve açık kaplara ait parçalar bulunmaktadır. Küçük buluntular arasında ise pişmiş topraktan figürinler, ağırşaklar ve ağırlıklar; bazalt cinsi taşlardan vurgaçlar ve öğütme taşları yer almaktadır.
I.1b evresini sonlandıran deprem sonrası evreyi oluşturan I.1a evresinde ise yerleşimde yeni düzenlemelere gidilmiştir. Bu evrede deprem sırasında sokağa yıkılan duvarlara ait taşlar ile deprem sonrasında sokağa atılan eşyalardan kaynaklı olarak sokağın seviyesi yükselmiştir. Bununla bağlantılı olarak M-1 mekanının girişi de yeni sokak seviyesine kadar örülmüş, mekanın iç taşla doldurularak seviyesi yükseltilmiş ve mekan kullanılmaya devam edilmiştir. Daha büyük boyutta hasar göre M-7 mekanın da ise geç evrede bir onarıma gidilmemiş, yapının olduğu alan açık alan olarak düzenlenmiştir. Bu evreye ait az miktardaki seramik I.1b’nin devamı niteliğindedir. Küçük buluntular çakmaktaşından orak dilgileri, pişmiş topraktan ağırlıklar, bronzdan testere, fibula ve pirinçten yüzükten oluşmaktadır.
Çaltılar Höyük’ün tepe düzlüğünün kuzeyi, Arkaik Dönem kalıntıları
Çaltılar Höyük’ün tepe düzlüğünün kuzeyi, Arkaik Dönem kalıntıları
I.1b. mimari tabakada bulunan çömlek
I.1b. mimari tabakada bulunan çömlek
I.1b. mimari tabakada bulunan aynı çömleğe ait parçalar
I.1b. mimari tabakada bulunan aynı çömleğe ait parçalar
1b. mimari tabakada bulunan aynı çömleğe ait parçalar
1b. mimari tabakada askıda kanca motifli çömlek parçası
I.1b. mimari tabakada bulunan dinos tipi kaplara ait parçalar
I.1b. mimari tabakada bulunan ayaklı çanak
I.1b. mimari tabakada bulunan boğa figürini
Höyüğün tepe düzlüğünün güneyinde yapılan kazılarda ise Arkaik Dönem yerleşimin erken evresine ait kuzeybatı-güneydoğu doğrultusunda uzanan taş döşemeli bir yol ile bu yolun kuzeyinde yıkıntı taşlar ve yol ile aynı doğrultuda olan yer yer bozulmuş bir taş döşeme açığa çıkartılmıştır. Yıkıntı taşlar ile taş döşemenin erken evrede bu kısımda yer alan bir yapıya ait olduğu kesindir. Söz konusu yapı erken evrede meydana gelen deprem sırasında yıkılmış olmalıdır. Bu kalıntılarla birlikte az miktarda Black on Red Pottery, Red Bichrome Pottery ve White Bichrome Pottery grubuna grubuna ait çanak ve çömlek parçaları; bronzdan süs iğneleri ve dikiş iğneleri; pişmiş topraktan ağırlıklar ve kolye taneleri ele geçmiştir. Erken evrede meydana gelen deprem sonrasında yol kullanılmaya devam edilmiş, yolun kuzeyine kuzeybatı-güneydoğu doğrultusunda bir mekan (M-6) inşa edilmiştir. Bu mekanın da uzun süre kullanılmadığı yine bir deprem sonucunda yıkıldığı saptanmıştır. Kısa sürdüğü anlaşılan geç evreye ait ise çok az buluntu açığa çıkartılmıştır.
Çaltılar Höyük’ün tepe düzlüğünün güneyi, Arkaik Dönem kalıntıları